X Y I

XX chromosomen vormen een vrouw.
XY chromosomen vormen een man.
En toen ik vroeg of er ook iets tussenin was,
zei de leraar: Nee, dat bestaat niet.

Wat als je niet bestaat?
“Het is beter als je tegen niemand zegt wat je hebt”. Langzaam nestelde zich een steeds groter geheim in het hoofd van Marleen. Hoe voelt het als je niet mag zijn wie je bent? En wat gebeurt er als je na jarenlang zwijgen toch begint te praten?

De voorstelling laat ook zien hoe onze samenleving ooit kennis van zaken had en hoe die kennis later bewust is weggedrukt. Hoe een rechtlijnig man-vrouw beeld steeds meer de norm werd, terwijl men wist dat dat niet zo is.

In Nederland zijn 190.000 intersekse mensen, in België 125.000. Allemaal personen die geboren zijn met een lichaam dat niet voldoet aan de normatieve definitie van man of vrouw. Vaak is over hen gezwegen, ook door henzelf, op advies van artsen. Theatermaker Marleen Hendrickx, zelf intersekse, doorbreekt met haar voorstelling dat stilzwijgen. 

“Wat X Y I zo overtuigend maakt is dat Hendrickx nergens een schuldvraag neerlegt. Men wist niet beter dan dat intersekse door een operationele ingreep ‘verholpen’ kon worden en dat je daarna keurig als man of vrouw door het leven kon gaan. Ze verwijt haar ouders niets, ze verwijt de medische stand niets. Juist door haar geschiedenis op deze manier te verbeelden stelt de voorstelling dit aan de orde. Op hartverscheurende wijze.”- Theaterkrant