Augustus: Oklahoma - tragisch, herkenbaar en grappig

door Emile Hollman

Het was een grote wens van regisseur Michel Sluysmans om nog eens samen te werken met actrice Ariane Schluter. Ooit speelden ze samen bij Het Nationale Toneel. Sinds 2015 is acteur en regisseur Sluysmans een van de artistiek leiders bij Toneelgroep Maastricht. Schluter is inmiddels twee keer gelauwerd met de Theo d’Or en een Gouden Kalf voor beste actrice. "De vraag bij een samenwerking was vooral: wat? Want Ariane heeft zo’n beetje alles al gespeeld in haar carrière. Toen legde zij Augustus: Oklahoma op tafel en zei: lees dit eens."

"Een fantastisch familiedrama van Tracy Letts", zegt Sluysmans. "En Ariane Schluter wilde het dolgraag spelen. Het stuk is maar één keer eerder in Nederland uitgevoerd." Ariane Schluter speelt de vrouw des huizes in een familiehuis in het Amerikaanse Oklahoma, opgegroeid in armoede, inmiddels welgesteld. Een keiharde tante vooral voor haar uitwonende dochters die terugkomen om haar te troosten en bij te staan als hun vader spoorloos verdwijnt. Wonden worden echter niet verzorgd of geheeld maar juist opengereten.

Who's afraid of Virginia Woolf
Qua intensiteit laat Augustus: Oklahoma zich meten met het relatiedrama Who’s afraid of Virginia Woolf van Edward Albee, maar Sluysmans roemt in Augustus: Oklahoma vooral de humor. "Het is een ontzettend geestig stuk. Je lacht je suf om het leed wat ze elkaar aandoen." De ouders in dit stuk hebben de sociale ladder beklommen en willen dat hun kinderen het beter krijgen dan zij destijds. En dat lukt, ze studeren, krijgen goede banen en genieten een goed inkomen. Alleen, ze zijn allemaal ongelukkig. En zij – in tegenstelling tot hun ouders – kunnen de armoede niet de schuld geven. 

Het stuk houdt het publiek een spiegel voor. "We maken allemaal deel uit van familierelaties", zegt Sluysmans. "En ik denk dat veel personages herkenbaar zullen zijn." Sluysmans zou Sluysmans niet zijn als hij geen aansluiting zou zoeken bij de actualiteit. Zo zet hij thema's als racisme en klimaatverandering op scherp.

Metafoor voor de westerse samenleving
"De familie in dit stuk mag je zien als een metafoor voor de ontwikkeling van de westerse samenleving pakweg de laatste vijftig jaar", zegt de regisseur. "En het behandelt de twee belangrijkste thema's in de kunst: het raadsel van de liefde dat we nooit hebben kunnen ontrafelen én een thema waar de oude Grieken hun eerste tragedies al op baseerden: familiebanden."

Het publiek mag drie uur genieten van de totale ondergang van een familie. Sluysmans spreekt van een "waar acteursfeest". De cast bestaat uit een mooie mix van verschillende generaties acteurs zoals Ariane Schluter, Porgy Franssen, Wendell Jaspers, Ali-Ben Horsting, Anneke Blok en Liza Macedo dos Santos die ook in Sluysmans vorige productie De Kersentuin speelde. Victor Griffioen is sheriff en verzorgt net als in Noem het maar liefde de muziek.