Backstage | Come From Away

Na de aanslagen op het World Trade Center sluit de Amerikaanse regering razendsnel het luchtruim. Veel vliegtuigen moeten gedwongen elders landen. Bijna zevenduizend passagiers stranden in het kleine stadje Gander in Canada. Voor een van de uitwijkende piloten, Beverley Bass, wordt het een allesbepalende week. Internationale musicalster Willemijn Verkaik laat dat de theaterbezoeker op onnavolgbare wijze beleven in Come From Away.

"Het wordt mijn versie van Beverly"

Voordat Willemijn Verkaik (46) de hoofdrol ging vertolken, sprak zij via videoverbinding met de echte Beverley Bass (69). In de jaren ’70 was Beverley een van de eerste vrouwelijke piloten, later werd zij zelfs de eerste vrouwelijke gezagvoerder van American Airlines. Beverley bestuurde op 11 september één van de achtendertig vliegtuigen die moesten landen in het kleine stadje Gander. Opeens was de Canadese gemeente van dertienduizend inwoners er vijf dagen lang bijna zevenduizend rijker. 

van vreemden naar vrienden
In die dagen ontstaat er een sterke verbondenheid tussen de passagiers en de plattelandsgemeenschap. In Gander koken vrijwilligers voor de duizenden 'plane people'. Zij slapen in basisscholen en kerken. Er wordt samen gegeten aan de lange tafelsin de terminal van het vliegveld. Zo ontstaan vriendschappen die nu, twintig jaar later, nog steeds bestaan. Daarover zei oud-burgemeester Claude Elliott het volgende: "We begonnen met zevenduizend vreemden, we eindigden met zevenduizend familieleden.” Die uitspraak raakt de kern van wat er die dagen gebeurde: in een crisissituatie wisten de mensen er samen het beste van te maken. Musicalster Willemijn Verkaik denkt dat het verhaal van Come From Away iets moois brengt voor de moeilijke coronaperiode.

"Ik geloof in de helende kracht van theater"

Gretig en onvermoeibaar
Voor Beverley Bass was het een allesbepalende week in haar leven. Door het succes van de musical is zij nu een rolmodel voor ieder meisje dat piloot wil worden. Ongewild vindt Beverley: “Ik had gewoon de droom om te vliegen.” Met roodgestifte lippen, wit haar en een aanstekelijke lach verschijnt Beverley Bass op het scherm van Willemijn. Zij is niet de eerste ‘Beverley’ die de echte Beverley Bass spreekt. Al 158 keer zag ze de musicalhit waarin haar verhaal de hoofdrol speelt. Ook was ze aanwezig bij premières van Broadway tot West End. Ondanks dat ze er zowat een baan bij heeft gekregen, is er geen vermoeidheid over het onderwerp te bekennen. Gretig beantwoordt ze elke vraag die de Nederlandse Beverley haar stelt.

Het interview gaat door onder de afbeeldingen

Willemijn Verkaik: “Het verhaal laat zien hoe u zich als vrouwelijke piloot heeft moeten invechten in een mannenwereld. Heeft u dit zelf ook zo ervaren?” Beverley Bass antwoordt: “U zult mijn antwoord misschien niet leuk vinden: ik ben geen feminist. Bij American Airlines heb ik nooit een vervelende ervaring gehad met mannelijke collega’s. Natuurlijk waren we als vrouwelijke piloten wel een eigenaardigheid, daarover bestaat geen twijfel. Als ik de cockpit inliep, zaten daar de eerste jaren vaak mannen die nog nooit met een vrouwelijke piloot hadden gevlogen. Je zag ze denken: ‘Kan zij dat wel?’ Terwijl we op exact dezelfde manier waren getraind. Toen we hadden laten zien wat we konden, werden we behandeld zoals elke andere piloot. We werden zelfs op handen gedragen.”

Diep geëmotioneerd
Na vijf dagen in Gander, kreeg Beverley Bass middernacht het telefoontje dat ze kon vertrekken. Het inchecken duurde zo’n zes uur, de veiligheidsprocedures waren aangescherpt. Alles wat als wapen kon dienen, moest achterblijven. Vloeistoffen mochten niet langer mee in handbagage. “Eenmaal up in the air voelde ik mij weer als vanouds, fantastisch. Maar wat we hadden meegemaakt had ons mentaal en fysiek volkomen uitgeput.” Willemijn Verkaik luistert naar het verhaal van Bass: “Dat emotioneert me diep, Beverley.” De oud-gezagvoerder reageert op haar: “Dat heb ik ook nog steeds. Na Gander heb ik een paar dagen vrij genomen, maar al snel wilde ik weer aan het werk. Ik wilde de bad guys niet laten winnen.” Als de twee vrouwen afscheid hebben genomen, zucht Willemijn Verkaik: “Wat een leuk mens, en wat een luxe om met het personage te spreken dat je gaat vertolken. Het helpt me om die rol nog meer uit te pluizen en in te vullen. Hoe meer ik over haar weet, hoe rijker ik de rol kan maken.” Aan de andere kant weet ze ook: “Ik zal de Beverley Bass ook uit mezelf moeten halen. Dit wordt weer een ander personage dan die op Broadway stond. Het wordt mijn versie van Beverley.”

Gebaseerd op echte verhalen van 9/11

De scriptschrijvers van Come From Away, David Hein en Irene Sankoff, interviewden tien jaar na de aanslagen talloze betrokkenen die destijds in Gander waren. Op al die verhalen baseerden ze hun script. Ze spraken met de lerares van een basisschool, met passagiers, met vrijwilligers. Beverley Bass interviewden ze zo’n vier uur. Over hoe het was om die bewuste septemberdag achtentwintig uur lang stil te moeten staan, tussen zevenendertig andere vliegtuigen, met alle passagiers nog aan boord. Over hoe ze werd ontvangen in het hotel in Gander, over haar gezinsleden - die op dat moment niet wisten waar ze was - over haar leven en carrière. De eerste keer dat Beverley Bass de musical zag, bij de première in 2015, staat in haar geheugen gegrift: “Ik had geen idee hoe prominent mijn rol zou zijn. Toen mijn man Tom en ik het nummer 28 Hours hoorden, deed ons dat veel.”

De musical ging 18 november 2021 in première en werd lovend ontvangen door de pers. 

onderdeel van Chassé Backstage